ГОЛХОРХО

үйлэ ү. 1) досоогоо уйдаха, урмаа таһарха, урмаа хухарха, шаналха, һанаата болохо (огорчаться, сокрушаться, расстраиваться): Халаг даа, һалагдаал байна, залуугаймни тамир хүсэн бэшэ, – гэжэ аман соогоо дуугараад, голхорхын ехээр голхоржо, хүлһэеэ аршана (Ц.-Ж. Жимбиев); голхорхо гомдохо урмаа таһарха (огорчаться): Иимэ тиимэеэ урдаа барижа голхорхо гомдохо, шэнэ засаг түрэһѳѳ туһаламжа тэдхэмжэ эрихэ дуратаншье бии (Ч. Цыдендамбаев); голхорхо гашуудаха урмаа хухарха, гуниглаха, уйдаха (огорчаться, печалиться): Би юундэ голхороо гашуудаа һэнбиб? (Ч. Цыдендамбаев); шаналан голхорхо досоогоо уйдаха (печалиться, сожалеть): …Баадха һанаагаа амарбашье, иимэ һайхан хүүхэндэ инаглан таалуулха хубигүй хүгшэрһэндѳѳ шаналан голхоржо, уруу дуруухан хүнжэл доогуураа шурган ороод, үглѳѳ болотор Захруунда нэгэшье үгэ хэлээгүй бэлэй (М. Осодоев); 2) ѳѳнтэглэхэ, гомдохо (обижаться): – Тиигэжэ хэлэһэндэнь юундэ иитэрээ голхороо юмта, юрын лэ үгэнүүд ха юм (Б. Санжин, Б. Дандарон); нүхэдтѳѳ голхорхо нүхэдтѳѳ ѳѳнтэг бариха (обижаться на своих друзей): Минии үзэгтэ ороһондо эдэнэр атаархаба гэжэ Доржо мүн лэ нүхэдтѳѳ голхорбо (Ч. Цыдендбамаев); 3) муулараа дурдаха, гомдол бариха, гомдохо (жаловаться, сетовать): Түрэлхи хэлэеэ балай һайн мэдэхэгүй зарим буряад сэхээтэн хэлэхэдээ, литературна хэлээр бэшэгдэһэн юумэн ойлгосогүй байдаг гэжэ голхордог (Л. Шагдаров); хуби заяандаа голхорхо хуби заяандаа урмаа хухарха, гомдохо (сетовать на свою судьбу): Эдэ хоёр Залмын хуби заяанда обтожо, ѳѳһэдынгѳѳ хуби заяанда голхоржо байжа, үнэн зүрхэнэй үгэ хүүр дэлгээд, … мүнѳѳхил зоболонто һэеынүүдээ хадхажа ороо һэн (Б. Санжин, Б. Дандарон); ѳѳртѳѳ (гү, али бэедээ) голхорхо бэеэ зэмэлхэ (пенять на себя, обвинять себя): Тиихэдэнь бага зэргэ ѳѳртѳѳ голхорон татаһан хэбэртэй, нэгэ удаа аалиханаар һанаа алдана (Х. Намсараев); Ѳѳрѳѳ хүндэ зааха ямар нэгэ һайн юумэ мэдэхэгүй хадаа Доржо бэедээ голхорно (Ч. Цыдендамбаев); ○ гомдохо гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.