БЭШЭЛГЭ

юум. н. 1) гуурһаар, ручкаар, харандаагаар г.м. юумэ тэмдэглэлгэ, зураглал, бэшэгээр дамжуулга (написание, описание); тодорхойлон бэшэлгэ эли тодоор зураглалга (описание); сээжээр бэшэлгэ хүнэй уншахада гү, али хѳѳрэхэдэ, соносоһоороо бэшэлгэ (диктант); сэбэр бэшэлгэ ариг сэбэрээр, бэхэ дуһаан билангүй бэшэлгэ (чистописание): Тиигээд Илья Ильич сэбэр бэшэлгын аша туһа тухай, анханда ѳѳрѳѳ сэбэр бэшэлгээр хододоо магтуулдаг тухайгаа хѳѳрэнэ (Ч. Цыдендамбаев); буулгажа бэшэлгэ хуулалга (переписывание): Манай, эрдэмтэдэй, ажалда дахин дахин буулгажа бэшэлгэ гээшэ алта малтагшадай бур шоройгоо олон удаа угааһантай адли (Ч. Цыдендамбаев); 2) бүтээлгэ, зохёолго (сочинение, создание): Буряад литературада ехэ түхэлэй, эпическэ зохёол бэшэлгын ёһо заншалай бии бололго (С. Осорова); шүлэг бэшэлгэ шүлэг зохёолго (создание стихов): – Шүлэг бэшэлгэ Роман Минеевичэй хоол хүнэһэниинь (Б. Шойдоков); 3) бүридхэлгэ, бүридхэн бэшэлгэ, дансалалга (перепись, опись): Улаан Армидаа бэлэг бариха гэһэн бэшэлгэ нилээн орой болотор үргэлжэлбэ (Б. Шойдоков); 4) тэмдэглэл; гаршаг, тэмдэгтэ бэшэг (запись, заметка; надпись): Абажа харахадам, танай нэрээр сэрэгэй ехэ шагналнууд ерээд байна, һаядаа ерэжэ абахыетнай уринабди гэhэн бэшэлгэ байба гээшэ (Б.-Б. Намсарайн); бэшэлгын дэбтэр (блокнот, тетрадь для заметок): Арбан найман жэлэй саада тээ японтонтой дайлалдаха үедѳѳ хүндѳѳр шархатаад, бэшэлгынгээ дэбтэрые гэр бүлынхидтэм үгѳѳрэй гэжэ намда захиһан юм даа (Д.-Д. Дугаров); 5) уялга, уялгалһан бэшэг, жэшээнь, хайшаашье ошохогүй, һуурияа һэлгэхэгүй гэһэн (подписка, напр. о невыезде); 6) бэшэхын маяг, бэшэхын танюуһан, бэшэдэг гар (почерк): Сабшарай бэшэлгэ ташха ондоо, хирмаг саһан дээгүүр алаг эреэн шаазгайн гүйһэндэл адлирхуугаар бэшэдэг (М. Осодоев).