БЭЕТЭЙ

тэмд. н. 1) махабадтай, бэеын ямар нэгэн байгууламжатай, тамиртай, үндэр, томо, гандагар, данхагар, багжагар (имеющий тело, телосложение, рост и т.п., высокий, рослый): Бата шамда ороходоо бэетэй ааб даа, лаб 54-дэхи размер хубсаһа үмдэхэ байха; – Нэгэниинь таби гарамгай, дунда зэргын нюргатай, бүхэриг бэетэй хүн (М. Осодоев); үндэр бэетэй нюргаар үндэр, нюргалиг, гандагар (высокий, рослый): Нэхы дэгэл үмдэһэн, шэхээ пулаадаар бооһон, үндэр бэетэй хүн найган ябажа, хойноһоонь ороно (Ц. Дон); дунда зэргын (гү, али дундууршаг) бэетэй үндэршье бэшэ, набтаршье бэшэ (среднего роста): Дунда зэргын бэетэй, тэбхэр хара шарайтай түрүүлэгшэ бултантай гар гараараа барисалдан мэндэшэлэлдээд, Ринчиндэ хандаба (С. Цырендоржиев); Хаанаhаашьеб гэнтэ тэрэнэй урда дундууршаг бэетэй, бага маряажажа ябаhан, бууралтаhан үhэтэй хүн зог татан тогтошобо (Г.-Д. Дамбаев); шамбай бэетэй хүдэр, багжагар бэетэй (поджарый): Нүгѳѳдэ ородынь заахан шамбай бэетэй, нюдэндѳѳ шэл зүүһэн, түргэн хара хүн байгаа (Ц. Шагжин); һомон (һурша) бэетэй жэрбэгэр, жэбжэгэр, сурагар бэетэй, салигар, гурагар (стройный): Тэдэнэр ута һойхогор хүзүүтэй, һомон һурша бэетэй, бамбагар һүүлтэй, зэрлиг ан гүрѳѳл шэнги буряад хонид бэшэ (Ц.-Ж. Жимбиев); 2) бүхэ, бэхи (крепкий, прочный); бэетэй бүд зузаан, бүхэ бүд (плотная материя): һаалишад автолавкаһаа хара хүхэ үнгэтэй, бэетэй зузаан бүд ажалай дэгэл оёхоёо таба-таба метр абаба; бэетэй эд шанар һайтай, бүхэ эд (прочное изделие); 3) элүүр, элүүр энхэ (здоровый): Тэрэ томо ажахые хүтэлбэрилхѳѳр бэетэй гээшэ гү? – Ардан Андреевич һанаагаа зобонгёор дуугарба. – Ѳѳрынь бэе барагтай һайн лэ хаш (Б. Мунгонов); муу бэетэй ходо үбдэдэг (нездоровый, болезненный): Теэд мүнѳѳ болотор анханай муу бэетэй тэрэ хүбүүнһээнь юуншье дуулдадаггүй (Ц. Шагжин).