БҮРИ II

дах. ү. 1) юум. н. хойно бүхэн, бултан (каждый, всякий): Нүхэрнай үглѳѳгүүр бүри газаа гарахадаа, тэрэ ябталаатай модоёо тойрон тойрон һайхашаана, шэнэхэн дабирхайн үнэрые мэдэрэн амилна (Б. Мунгонов); хүн бүри хүн бүхэн (каждый человек): Хүн бүри таба-табан модо һуулгаха даабари үгтэбэ; үдэшэ бүри үдэшэ бүхэндэ (каждый вечер): Тиихэдэ гэр соогоо эгээл бага хүн байһан намда үдэшэ бүри нэгэ аяга һү хѳѳрүүлжэ уулгадаг һэн (Ц. Шагжин); 2) ерээдүй сагай прич. хойно тума, бүхэндэ, бүридэ (по мере того, как …, сколько ни …): Үргэншэ хулгана уутаяа дүүргэхэ бүреэ улам саашаа хомхойрходог (Ж. Тумунов); үдэр сагай үнгэрхэ бүри сагай ябаха тума, сагай үнгэрхэ бүридэ (по мере того, как идёт время): Энэ дурлалынь үдэр сагай үнгэрхэ бүри, зүрхэ сэдьхэлдэнь улам улам гүнзэгыгѳѳр үндэһэлжэ, айхабтар һаруул һайханаар сэсэглэн задаржа эхилээ (Ч. Цыдендамбаев); он жэлнүүдэй үнгэрхэ бүри сагай ябаха тума, сагай үнгэрхэ бүридэ (с каждым годом, год от года): Энэ абгаймнай он жэлнүүдэй үнгэрхэ бүри олон юумые ондоогоор ойлгодог болонхой (Ц.-Ж. Жимбиев); ○ улам гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.