БҮГШЭМ

1. тэмд. н. 1) аалин, нэмжээ, хон-жэн (безветренный, тихий): Огторгойдо нэгэшье үүлэн үгы, баһал бүгшэм байхань ха; 2) ааяма халуун, бүглүү, бүтүү, эгшүүн, амилшагүй хүндэ (душный, спёртый): Һуняажал баймаар ямар бүгшэм үдэшэб? (Д. Улзытуев); бүгшэм халуун (гү, али бүтүү) эгшүүн, амилхаар бэшэ халуун (душный, спёртый): Бүгшэм халуун, утаатай, уйтан гэр соо һуужа шадахаяа болёод, газаашаа гарашабаб (А. Жамбалдоржиев); Зунай хурса халууншье, бүгшэм бүтүү һүнинүүдшье, дуун сахилгаан болоһон аадар мүндэршье һоно батаганатаяа үни хада үнгэрѳѳ (К. Цыденов); 3) бүтүү, үдхэн (труднопроходимый, густой): Тиихэдэ адуун һүрэгынь жалга тохойгоор, ой тайгын бүгшэм шэрэнги соогуур шэбээлхээ болёод, наруули набтар газараар бэлшэнэ (М. Осодоев); ○ бүтүү гэжэ үгэтэй парн. хэрэгл.; 2. юум. н. бүгшэм, ами абахын аргагүй халуун, тогтонги агаар (духота): Айжа һүрдэшоод һууһан бидэнэр харанхы бүгшэм сооһоо мултаржа, сэбэр сарюун агаарта гарашаһан мэтэ нэгэн доро хүхишэбэбди (С. Цырендоржиев); һууша байшагүй бүгшэм амилхаар бэшэ, тэсэхын аргагүй халуун (невыносимая духота): Һууша байшагүй бүгшэмдэ малшье эдеэлхээ һананагүй; 3. наречи ами бүтэмэ, нугжагар (душно): Газаа бүгшэм, наранда халаһан зуһалангай гэр соо бүри игсуун (Д. Эрдынеев).