БҮГЛЭРХЭ

үйлэ ү. 1) таглагдаха, бүтүүлэгдэхэ, тагжаха (закупориваться); 2) ами саглаха, бүглэгдэхэ (спираться – о дыхании): Бүглэртэр сохёод, абажа ябаһан таба-зургаан түхэриг мүнгыемни абаад, тонилоо ха юм (Ч. Цыдендамбаев); бүглэржэ унаха сохюулһандаа мэдээ алдан унаха (падать без памяти); энеэдэндэ бүглэрхэ энеэдэндэ бүтэхэ (давиться смехом): Надя басаганиинь буруу хараад, энеэдэндээ бүглэржэ годиишобо (Б. Мунгонов); ◊ бүглэрһэн дээрэнь шааха ядаһан дээрэнь дортуулха (усугублять тяжёлое положение кого-л.): Зүб юумэн болобо, – гэжэ Холхой хара һанаандаа баярлаха зуураа бүглэрһэн дээрэнь шааха гэдэгтэл… (Д. Эрдынеев); 3) уйтарха, хүндэ, муу болохо (ощущать стеснение, тяжесть в груди, на сердце): Жаргалай сээжэ зүрхэн бүглэрэн, харанхы болоод, нэгэ монсогор юумэн хоолойдонь ерэжэ тогтошобо шэнги (Д. Эрдынеев); 4) бүдэхи болохо, дуулдахаа болихо, намдаха (стихать – о звуке): Тэдэнэй хажар дуун бүглэрэн, хаагдан, барагар хабшал соогуур һүр һүлдэгүйгѳѳр сууряатаба (Д.-Д. Дугаров).