БҮ I

част. 1) хориглоһон удхатай (для выражения запрещения): Газархан нютагайнгаа холохоншье һаань, Галтайхан нюдыем бү мартаарай! (Х. Намсараев); бү дуугара дуугай бай (молчи): – Лаура, би шамда дур… дур – Лаура амыемни бүглэжэ: – Бү дуугара, – гэжэ шэбэнэбэ (Ц.-Д. Хамаев); бү мэдэе би хаанаһаа мэдэхэбиб, мэдэгдэхэгүй (почём я знаю! откуда мне знать! неизвестно): Үнэн дээрэ юугээ хэлсэдэг, зүбшэдэг байһыень бү мэдэе даа! (Ц. Дондогой); Урид Новиков унтаһан аад, хэды саг үнгэрѳѳ юм, бү мэдэе, һэрихэдээ хуушаараа тэргынгээ һүүдэртэ бэшэ, наранда хүлэршоод хэбтэбэ (А. Ангархаев); һанаагаа бү зобо һанаагаа амарыш даа (не волнуйся! не переживай!): – Үбгѳѳ, һанаагаа бү зобо, биш найдуулһан хойноо үгэдѳѳ хүрэхэл байхаб (Д.-Д. Дугаров); 2) һэргылэн захиһан удхатай (для выражения предостережения): Стан дээрэ хооhон гэр бии гэжэ бү мартаарай! (Г.-Д. Дамбаев); 3) ямар нэгэн юумэнэй үгы һаа…, ямар нэгэн юумэнэй болохогүй байгаа һаа… (если не…): Доктор үгы байг, хүн оложо бү абаг, үхэхэ байгаалши даа (Ц. Дон).