БУРИ

1. юум. н. шиигтэй юумэн дээрэ бии болон ургаһан тон жэжэ мѳѳгэнсэр (плесень, цвель): Шабар гуламта соонь хуурай гэшүүһэд хабатайгаар бижаганаса носожо, хѳѳрэлдѳѳшэдэй нюурнуудые, гэрэйнь бури ургашаһан булан тохойнуудые гэрэлтүүлнэ (Б. Санжин, Б. Дандарон); 2. тэмд. н., шэлж. хоротой, хоролхуу, хара һанаатай (вредный); ◊ бури сэдьхэлтэй (досоохитой, hанаатай) хоротой сэдьхэлтэй, хара һанаатай (зловредный): Мүнѳѳхи Охин тайшаа гэдэг ёһоор бури сэдьхэлтэй, муухай амитан (Б. Санжин, Б. Дандарон); бури гаргаха (гү, али бусалгаха) хэрүүл шууяа гаргаха, агсамнаха (поднимать скандал, буянить); бури бухал болохо (гү, али ургуулха) үһѳѳрхэхэ, сухалаа мартахагүй, удаан сухалдаха, сэдьхэлдээ гомдол суглуулан дараха (затаить обиду, быть злопамятным): Эдэнэрни муу hанаагаа хадагалаад, бури бухал боложо ябадаггүй зон (А. Жамбалон); Бизьяа үбгэн хэдэн хоногто досоогоо бури бухал ургуулшанхай барагар хара юумэн ябаа (С. Цырендоржиев); бури бухалаа гаргаха гомдолоо хэлэхэ, гаргаха (высказать обиду): Yтэлхэдѳѳ үхи хүүгэдтээ үргүүлдэг байhан үбгэд, хүгшэд үтэлэгшэдэй гэртэ ошодог болоо, – гэжэ досоохи бури бухалаа гарган хэлэбэб (А. Лыгденов); бури бухалынь гаргаха элишэлхэ, элирүүлхэ (≈ выводить на чистую воду, разоблачать): Мухар Мунса: Yтэлhэн үлэгшэн, үргѳѳ хабша! Алгана: Хабшахагүйб! Бури бухалышни бултынь гаргахаб (Д. Батожабай).