БОРЬБО

юум. н. хүнэй болон амитанай хүлэйнь шэлбэ, хангир (голень): Нооһоёо хайшалуулха болотороо һайжараад, борьбодоо булшантай, уусадаа ѳѳхэтэй болоод байгаа һаань, һайн юм һэн (Б. Мунгонов); ◊ борьбо дээрээ бордойхо (гү, али үндыхэ, гараха, бодохо), борьбо дээрээ үндыжэ, хүл дээрээ хүрдыхэ ургаха, хүл дээрээ бодохо, хүн болохо (расти, крепнуть, становиться на ноги): Угайдхаһаа һая борьбо дээрээ бордойжо ябаһан үншэ үрѳѳһэн үхибүү хайрлахаяа яагааб (Ц.-Д. Хамаев); Борьбо дээрээ үндыжэ ерэхэдээ, бурхан үгы гэдэг болоо гүт? (Д. Батожабай); Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай захалхада, минии бүхы үетэн шэнги, энэ хүн борьбо дээрээ хүсэд гаража үрдеэгүй ябаһан байнал даа (Ц. Дондогой); Борьбо дээрээ бодохоһоо / Малда дүрэтэй бэлэйлши (Д. Улзытуев); Борьбо дээрээ үндыжэ, хүл дээрээ хүрдыжэ ябадаг болоһонһоо хойшо … Будамшуу хүбүүн ламанар этэгээдүүдые үзэн ядадаг болоо һэн (Ц. Шагжин); борьбоёо бохид гүүлэнгүй ябаха, хара борьбоёо хам гэхэгүй, борьбоёо жиилгэхэшье сүлѳѳгүй нэгэшье амархагүй, амархые мэдэнгүй хүдэлхэ (работать, не зная отдыха, ни разу не передохнуть): Бальжама абгай … юрэдѳѳ, ехэл юумэ хэжэ, борьбоёо бохид гүүлэнгүй ябадаг бэлэй (Ц.-Ж. Жимбиев); Радна бидэ хоёр хара борьбоёо хам гэхэ аргагүй, эсэжэ тулашоод, унаагүйхэн һалиржа ябагша бэлэйбди (Б. Мунгонов); Баарһан, Сэсэг, борьбоёо жиилгэхэшье сүлѳѳгүй хүдэлһэншни иигээд лэ дүүрэшоо гү даа (М. Осодоев); толгойдо тонголзожо, борьбодо бохилзохо һүгэдэн мүлхихэ, доро унаха, богоол зангаар һаймһарха (раболепствовать, вести себя подобострастно, пресмыкаться): – Танайхинай, хэрбээ баян һаа, лама бѳѳнэр толгойдошни тонголзожо, борьбодошни бохилзожо байхал һэн бэзэ даа (Ч. Цыдендамбаев); муу борьбоёо гээхэ үхибүүнэй хүлдэ орохо (начать ходить – о ребёнке): Басаганайнгаа муу борьбоёо гээжэ, хэлэ аманда орохоһоонь хойшо сэбэр сэхээр, мэхэ гохогүй ябаха тухай хэлэнэйнгээ холотор зааһан (С. Цырендоржиев).