БАГТААХА

үйлэ ү., идх. залог 1) юумэндэ зай үгэжэ бултыень оруулха, ямар нэгэн юумэнэй бүридэлдэ оруулха, ниилүүлхэ (помещать, включать в состав чего-л.): Гэнтэ мүнѳѳхил хүнэй абяан бүришье тэбдүүгээр, уйлаһан гуйһан хоёр аялгые зэргэ багтаан зэдэлбэ (Ч. Цыдендамбаев); Наймаанай алтан бүридэлдѳѳ 61,7-һоо 0,1 хуби хүрэтэр бусад түмэрлиг холисо багтааха зэргэтэй; 3) шэлж. хажуудаа тэсэхэ, хүлеэн абаха (терпеть в своей среде, принимать): Эрэ хүн сээжэдээ эмээлтэ хазаартые багтааха гэдэг; багтаажа ядаха тэсэхэгүй (не терпеть); уур сухалаа багтаажа ядаха ехээр сухалдаха (сердиться, не сдерживать своего гнева): …Бармид уур сухалаа багтаажа ядан, Алексейн нюурай урдуур нэрэ һурагүй хургаа ёдогонуулан дэбхэрбэ (Б. Мунгонов); хүсэеэ багтаажа ядаха хүсэ ехэтэй байха (быть исполненным силы): Хүлнүүдынь зоомол үндэр сахануудтал, обогор һээртэй сээжэнь хүсэеэ багтаажа ядаһандал үзэгдэнэ (Д.-Д. Дугаров); бэеэ багтаажа ядаха а) бэеэ оруулжа шадахагүй (не помещаться во что-л.): Зоригтуев гүйхэн аад, богонихон окоп малтаһан туладаа, тэрээн соогоо бэеэ багтаажа ядана (Ж. Тумунов); б) шэлж. һуужа байжа ядаха (не находить себе места): Тэрэ город ороол һаа, шадабаряа одоол харуулха юумэ олохо, бэеэ багтаажа ядахаяа болихо һэн (Д. Эрдынеев).